Grondwatervriendelijke landbouw

Voor veel drinkwaterwinningen geldt dat ze in gebied liggen met een groot aandeel landbouwkundig gebruik. Landbouw staat over het algemeen niet bekend als een functie die de grondwaterkwaliteit ten goede komt en in bepaalde regio's heeft het een relatief grote invloed op de grondwaterkwaliteit. Risicovolle activiteiten zijn bijvoorbeeld het gebruik van mest en gewasbeschermingsmiddelen met uitspoeling naar het grondwater tot gevolg en het slaan van beregeningsputten. Om deze risico’s te verminderen worden er al enkele jaren projecten ondernomen om samen met de landbouwsector (met name de veeteelt) de grondwaterkwaliteit te verbeteren. Voorbeelden van deze projecten zijn Schoon Water Brabant, Boeren voor Drinkwater in Overijssel (zie kader), Grondig Boeren in Drenthe, Koeien met Kansen in Gelderland, Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en Duurzaam Schoon Grondwater in Limburg (als onderdeel van de Limburgse nitraataanpak).

Bron: www.boerenvoordrinkwater.nl

Vanwege de kwetsbaarheid van veel grondwaterbeschermingsgebieden zullen niet alle vormen van kringlooplandbouw voldoende zijn om de kwaliteitsdoelen te realiseren. Daarbij geldt dat de deelnamegraad van agrarische bedrijven aan de eerder genoemde projecten een belangrijke succesfactor is. Waarschijnlijk volstaan in de meest kwetsbare gebieden alleen extensieve vormen van landbouw, waarvoor thans geen verdienmodellen bestaan. In deze gevallen zal landbouw binnen grondwaterbeschermingsgebieden alleen haalbaar zijn indien agrariërs financieel beloond worden voor het leveren van groene en blauwe diensten. Om de juiste vormen van kringlooplandbouw te ontwikkelen, is een beloningssysteem (bijvoorbeeld kritische prestatie indicatoren) gewenst dat ook geënt is op het drinkwaterbelang. Ook vereist dit een verdere integratie van verschillende beleidsvelden, zoals voor biodiversiteit, leefbaarheid, klimaatmitigatie en waterkwaliteit, zodat de verantwoordelijkheden en financiële lasten evenwichtig verdeeld kunnen worden.