Voorstel scheiden van functies / Verbieden van activiteiten

Wanneer een functie niet verenigbaar is of kan worden gemaakt met de functie drinkwatervoorziening, moeten deze functies gescheiden worden. De functie drinkwater gaat niet samen met functies of activiteiten die op de Zwarte lijst staan. Deze scheiding van functies kan bijvoorbeeld een plek krijgen in omgevingsvisies en omgevingsplannen.

De provincie kan instructieregels vaststellen over de toedeling van functies aan locaties en de regels met het oog op die functies in het omgevingsplan en de daarmee samenhangende beoordelingsregels voor een afwijkactiviteit in het omgevingsplan – mits gekoppeld aan een wettelijk toegedeelde taak.

Instructieregel

Provincies kunnen in hun omgevingsverordening een instructieregel opnemen voor gemeenten, waardoor gemeenten bij het vaststellen van omgevingsplannen het belang van de grondwaterkwaliteit voor de drinkwatervoorziening moeten meenemen. Daarvoor zijn in de formulering juridisch gezien drie mogelijkheden:

  • Gemeenten moeten de instructieregel "betrekken bij" de besluitvorming.

  • Gemeenten moeten rekening houden met de instructieregel (dan kan er gemotiveerd van afgeweken worden).

  • Gemeenten moeten de instructieregel in acht nemen (dan kan er niet van afgeweken worden).

De keuze is afhankelijk van de soort activiteit, het gebied en de kwetsbaarheid van de winning.

Activiteiten kunnen ook verboden worden in de provinciale omgevingsverordening. De oude modelverordening bevatte een lijst met verboden inrichtingen en een omschrijving van beperkingen en voorschriften. Onder de nieuwe Omgevingswet zouden dit verboden activiteiten moeten worden i.p.v. inrichtingen. Deze verboden activiteiten kunnen worden opgenomen in (een bijlage bij) de omgevingsverordening. Aanbevolen wordt om een landelijke lijst te maken met verboden activiteiten die de Provincie in de omgevingsverordening kan opnemen.

Overwegingen voor verbieden activiteiten

Bij de overweging om functies of activiteiten te verbieden gelden dezelfde overwegingen als bij de bepaling of een functie harmoniërend is (zie Afwegingen harmoniërende functies)

  • Is de functie/activiteit belastend voor grondwater?

  • Vindt uitspoeling naar het grondwater plaats?

  • Worden stoffen gebruikt die niet zijn toegestaan in grondwaterbeschermingsgebieden?

  • Wordt op grote schaal grondwater onttrokken?

  • Vindt aanvulling van grondwater plaats?

  • Vindt doorboring van de scheidende kleilaag plaats?

  • Zijn er onbeheersbare risico’s op calamiteiten?

Bij de beoordeling van risico’s dient, naast de mogelijkheden om de risico’s te beheersen, ook het cumulatief effect op de grondwaterkwaliteit te worden beschouwd.

Het nieuwe Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) biedt de mogelijkheid om de regels met verboden en geboden voor initiatiefnemers duidelijker te maken. De provincie is dan niet meer afhakelijk van wat gemeenten overnemen in hun bestemmingsplannen, maar kunnen zelf de geldende regels koppelen aan de beschermingszones. Het blijft wel van belang dat de gemeenten de geldende regels overnemen in hun omgevingsplan.